Monday, February 1, 2010

Buah Engkabang

Lama mat udah enda ninga bala Iban besebut begumpul ke buah engkabang. Enti enda salah ingat aku engkabang bebuah penudi bendar di menua kami (Saratok) dalam taun 2000 suba. Diatu nyau udah 2010. Nyangka amat meh ku jaku orang tuai ke madah ke engkabang mina bebuah 10 taun sekali. Ambi pulai baru jaku nya tadi, kala ga engakabang bebuah pengudah taun 2000 suba tang enda nyadi laban semina bebunga aja.
Agi ignat aku maya taun 2000 nya suba, aku baru primary 5. Bendar enggau sida indai ngumpul engkabang. Kadang-kadang ngena perau kadang-kadang enda meh. Maya ngena perau gaga ati laban ke bendar ka bemain perau. Ukai tentu ka ngumpul buah engkabang.
Buah engkabang ke udah digumpul lalu dipalu dikena muai pala iya dah nya lalu kupak umbang. Isi ya lalu dijembui lalu bisi mega disalai. Maya musin buah engkabang tawas ai laban nadai mayuh bala batang sebelah ai. Abis digumpul bala mensia dikena nyalai engkabang. Kebuah orang beguna amat ke kayu dalam ai laban ya tan agi diempa api (enda rua). Ukai main ga pemayuh kayu kena orang nyalai engkabang deh laban ke 24 jam enda ngetu.
Engkabang ke udah rangkai nya lalu disimpan dalam guni lalu dijual. Maya nya suba endang sigi bisi bala Apek Cina meli ngagai rumah panjai Iban enda ibuh mai ke pasar. Temu tak anti ja bala sida datai ngagai rumah.
Bisi mega orang ngaga engkabang ke minyak ke diri empu. Pengawa ke ngaga minyak tu dikumbai orang mitan engkabang. Aku nyebut ngapa pengawa tu laban tubuh aku empu bedau kala meda orang ngereja pengawa tu. Buah engkabang nya tadi dipanduk dulu ngambi ke lembut udah nya lalu dikepit dikena ngemansut ke minyak iya. Minyak ke pansut nya tadi lalu ditimbun ngena buluh lalu diteju ke chelap sereta meku dalam buluh nya. Udah iya meku nya baru iya ulih guna kena betanak ke lauk. Mayuh ga orang belauk ke pitan engkabang. Kadang-kadang iya diendal ke orang ba asi ke agi angat. Nyau kuning gamal asi laban minyak nya baru orang makai iya. Asi ke diendal ngena pitan tu nyamai diempa lalu asai iya bisi belemak.
Diatu benung ngumpul engkabang meh bala kami di menua din. Taja pan rega iya jauh murah enti dibanding ke enggau rega getah tang bala Iban tetap ngumpul iya. Ari ke diteju nyaya ngapa di tanah manah ga jual aja kala orang ka ga meli. Minggu nyin tadi bisi sida indai telefon ngagai aku lalu madah ke rega engkabang sekilo RM1.70. Diatu enda nemu rega iya ti pemadu baru meh. Nemu ke nya niki ke nurun. Naka nya aja kenang aku ba senentang buah engkabang tu.

2 comments:

  1. hello...im nina...im very interest about engkabang tree...i nak buat research tentang minyak engkabang...bleh tak kalau saya mintak more information dengan awak???im very interest about it...

    ReplyDelete
  2. hai.. Macam mana saya nk dapatkan minyak engkabang, boleh bantu saya?

    ReplyDelete